Amputacja to zabieg polegający na odjęciu części kończyny na skutek urazu, choroby układu krwionośnego lub nowotworu (nie tylko kości, ale również tkanek miękkich). Jest to sytuacja, która radykalnie zmienia styl życia, jaki do tej pory znasz. Bardzo wiele jednak zależy od wczesnego okresu po amputacji i czasu, który minie zanim uda Ci się wrócić do codzienności.
To warto wiedzieć:
- Tuż po amputacji normą jest obrzęk kikuta, jednak od samego początku należy go kształtować i hartować.
- Gojenie uzależnione jest od wielu czynników takich jak: dieta, palenie papierosów, rodzaj amputacji, obecności w ranie bakterii, wiek, wrodzone zdolności regeneracyjne. Pamiętaj – wszystko ma znaczenie – warto więc wesprzeć Twoje ciało i psychikę jak tylko się da! Ogranicz alkohol, cukier, dbaj o odpowiednią ilość białka w diecie. Wysypiaj się i dbaj o siebie, potrzebujesz teraz spokojnego, oszczędzającego trybu życia – dzięki temu szybciej wrócisz do pełni sił.
- Pilnuj, by regularnie zmieniano Ci opatrunek. Po wyjściu ze szpitala zgłoś się do swojej przychodni POZ i poproś o wyznaczenie Pielęgniarki Podstawowej Opieki Zdrowotnej, która będzie Ci zmieniać opatrunki w domu. Ponadto powinna pokazać Ci, jak bandażować kikut, jeżeli nie zrobił tego rehabilitant w szpitalu.
- Przez 6 miesięcy od amputacji przysługuje Ci refundowana przez NFZ rehabilitacja w warunkach domowych. Skontaktuj się z placówką rehabilitacyjną w pobliżu Twojego miejsca zamieszkania i umów wizyty w domu. Jeśli nie wiesz, która z pobliskich placówek zapewnia rehabilitację domową, możesz uzyskać taką informację na bezpłatnej infolinii NFZ: 800 190 590.
- Po zagojeniu rany i usunięciu szwów, jeśli nie ma co do tego przeciwwskazań – jak najszybciej rozpocznij bandażowanie kształtujące kikut. Stopniowo należy zwiększać ucisk na cały kikut (największy nacisk powinien znajdować się na szczycie i zmniejszać w górę kikuta).
- Zmniejszanie się obrzęku kontroluj, dokonując pomiaru obwodu kikuta (mierzmy zawsze w tym samym miejscu).
- Staraj się przyjmować prawidłową pozycję ciała, która zapobiegnie przykurczom w stawach. Kikut należy układać na wysokości serca, w pozycji wyprostowanej, unikamy ciągłego zgięcia (np. na poduszce). Materac powinien być odpowiednio twardy. Zaleca się także leżenie na brzuchu (co najmniej 2 razy dziennie przez ok. 30 min).
- Podczas siedzenia pacjenci po amputacji podudzia powinni stosować podpórkę na kikut, która pozwoli zapobiec przykurczom i obrzękom.
- Po operacji istotne jest stałe noszenie i zmienianie opatrunku do terapii uciskowej. Jej rozpoczęcie określa lekarz. Celem jest redukcja obrzęku i przygotowanie kikuta do pierwszej protezy.
- Na każdym etapie terapii ważna jest codzienna higiena i pielęgnacja kikuta. Codziennie należy myć kikut oraz lej protezowy, dzięki temu zapobiegamy problemom skórnym. Warto stosować również środki dezynfekcyjne oraz dbać o nawilżenie skóry.
BÓLE FANTOMOWE
Po amputacji mogą pojawić się nieprzyjemne odczucia i wrażenia fantomowe (takie jak: czucie kończyny, której już nie ma, drętwienie, palenie, pieczenie, kłucie). Nie bój się – jest to normalne zjawisko, które z czasem powinno ustąpić. Jeśli jednak ból jest silny i trwa przez dłuższy czas, poinformuj o tym lekarza lub fizjoterapeutę. Współczesne metody terapii wykraczają poza leczenie farmakologiczne, oferując np. nieinwazyjną terapię lustrzaną.
PROTEZOWANIE
Zapoznaj się z ofertą różnych zakładów protetycznych w Twojej okolicy. Nie spiesz się z decyzją. Nie bój się zadawać pytań o wszystko, co Cię interesuje. Wybór odpowiedniej protezy będzie zależał od Twojej codziennej aktywności, stanu zdrowia i możliwości finansowych. Proces protezowania jest długi, wymaga równoległej rehabilitacji, odpowiedniej nauki chodu i Twojego zaangażowania.
UBEZPIECZENIE
Pamiętaj, jeżeli Twoja amputacja była spowodowana wypadkiem (komunikacyjnym, w pracy lub też innym) sprawdź jak najszybciej, jakie masz możliwości dochodzenia swoich roszczeń z ubezpieczenia swojego lub sprawcy wypadku. Poszukaj dobrego adwokata, który pomoże Ci w formalnościach. Porównaj oferty pełnomocników oraz ich spojrzenie na sprawę. Pamiętaj, że od tego będzie zależała Twoja przyszłość, ponieważ dzięki uzyskaniu odszkodowania masz szansę otrzymać od ubezpieczyciela pokrycie kosztów leczenia, rehabilitacji oraz kosztownego protezowania, które będzie już konieczne do końca życia.
POTRZEBNE DOKUMENTY PRZY WYPISIE ZE SZPITALA
Ważne jest to, aby poprosić lekarza przy wypisie o wystawienie dokumentów, które mogą być później potrzebne. Dzięki temu oszczędzamy czas i nie musimy ponownie umawiać się do lekarza w celu pobrania ważnych dokumentów. Pamiętaj, im więcej dokumentów otrzymasz przy wypisie tym lepiej, nie musisz ich wykorzystywać od razu, ale będziesz je posiadał, gdy okażą się potrzebne.
Lista dokumentów, które warto zabrać przy wypisie ze szpitala:
- wniosek na wózek aktywny dla osoby samodzielnie poruszającej się na wózku, Kod refundacji NFZ P.129.00.
- wniosek na kule ortopedyczne łokciowe 2 szt., Kod refundacji NFZ P.118
- skierowanie na rehabilitację na pobyt dzienny do szpitala, min. 3 tygodnie (szpital jest zobowiązany do przyjęcia pacjenta na oddział w przeciągu pół roku od skierowania),
- skierowanie na fizjoterapię w warunkach domowych
- wniosek na protezę tymczasową + pończochy kikutowe *
- wniosek na protezę ostateczną *
- zaświadczenie o stanie zdrowia (jest ważne 30 dni) – będzie potrzebne do orzeczenia o niepełnosprawności. Pamiętaj, że w każdym powiecie może być inny wzór tego zaświadczenia. Najlepiej pobierz je bezpośrednio ze strony swojego Powiatowego Zespołu d/s Orzekania o Niepełnosprawności.
- skierowanie do specjalisty (ortopeda).
Warto wiedzieć
Wykaz wyrobów medycznych znajdziesz tutaj.
* Wykaz kodów NFZ dotyczących dofinansowania do protez znajdziesz tutaj.
