Sport w życiu człowieka z niepełnosprawnością odgrywa ważną rolę. To nie tylko wyjście z domu, kontakt z drugim człowiekiem czy forma rehabilitacji, ale także – na tym najwyższym poziomie – zdobywanie medali paraolimpijskich i zarabianie pieniędzy.
Rozróżniamy dwa rodzaje sportu: sport rekreacyjny i sport wyczynowy. Sport rekreacyjny to utrzymanie i poprawa sprawności fizycznej. Sport wyczynowy to dążenie do osiągnięcia jak najlepszych rezultatów.
Organizacje zrzeszające osoby niepełnosprawne w Polsce
Od roku 1952 funkcjonuje Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „START”. Zadaniem tego ośrodka jest szkolenie sportowców i przygotowanie do największych imprez sportowych rangi ME, MŚ czy paraolimpiady.
KROS to organizacja, która zajmuje się osobami niedowidzącymi. Istnieje także Polski Związek Tenisa Ziemnego na Wózkach. Sprawni razem to organizacja, która zajmuje się osobami z lekkim upośledzeniem, a Olimpiady Specjalne – stowarzyszenie sportowe dla osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Jakie rozróżniamy sporty dla OzN?
Sporty dla osób z niepełnosprawnościami możemy podzielić na letnie i zimowe. Letnie sporty paraolimpijskie to np. lekkoatletyka, m.in. biegi, w tym wyścigi na wózkach lekkoatletycznych na dystansach krótkich, średnich i długich, a także maratony.
Wśród konkurencji technicznych wyróżniamy rzut oszczepem, rzut dyskiem, rzut maczugą, rzut młotem, pchnięcie kulą, skok w dal, skok w wzwyż, trójskok i pięciobój. Zawodnicy podzieleni są na klasy zależnie od typu i stopnia niepełnosprawności.
Kolejne konkurencje to tenis stołowy, pływanie, kolarstwo, szermierka na wózkach, podnoszenie ciężarów, kajakarstwo, łucznictwo, strzelectwo, parabadmington, tenis ziemny na wózkach, koszykówka na wózkach, wioślarstwo, siatkówka na siedząco, jeździectwo, judo, goalball, boccia, rugby na wózkach, piłka nożna 5-osobowa, paratriathlon, taekwondo.
Do zimowych sportów zaliczamy narciarstwo biegowe, biathlon, narciarstwo zjazdowe, hokej na sledżach, curling na wózkach, snowboard.
Jak widać, jest cała gama różnorodnych sportów, którymi może zająć się osoba z niepełnosprawnością. Istotną kwestią jest przełamanie się, wyjście z domu i wybór odpowiedniego sportu dla siebie: w jakiej dziedzinie ja będę dobrze się czuł i w czym sobie najlepiej poradzę?
Jak obudzić naszą motywację do uprawiania sportu?
Odpowiedzmy sobie na pytanie, czym jest motywacja. Motywacja jest to nastawienie do danego zadania – jeżeli czujesz, że chce Ci się to robić, to Twoja motywacja jest wysoka. Motywacja nie jest stanem stałym, który utrzymuje się cały czas na jakimś poziomie. Możemy nią w odpowiedni sposób manipulować i stymulować.
Mamy dwa rodzaje motywacji, to motywacja zewnętrzna i wewnętrzna. Zewnętrzna to ta, gdy do wykonania zadania potrzebujesz zachęty z zewnątrz. Wewnętrzna pochodzi z Twojego wnętrza, satysfakcjonuje Cię ciągłe podnoszenie poprzeczki.
Myślę, że nikogo z osób z niepełnosprawnościami nie trzeba zachęcać do uprawiania sportu. Jest to przede wszystkim okazja do wyjścia z domu, spotkania się z rówieśnikami i osobami w podobnej sytuacji życiowej. To również rywalizacja sportowa, podnoszenie swojej sprawności fizycznej i wspaniała rehabilitacja poprzez sport. Wreszcie wyjazdy na poszczególne turnieje w kraju czy za granicą. Naprawdę poprzez sport można zwiedzić kawałek Polski czy świata.
Dla każdego sportowca marzeniem jest dostanie się do kadry Polski i reprezentowanie swojego kraju na arenie międzynarodowej. To wielka przygoda stanąć na podium w barwach biało-czerwonych i wysłuchać Mazurka Dąbrowskiego.
Wreszcie sport to możliwość poznania ciekawych ludzi o różnym charakterze, sposobie bycia czy myślenia. A na najwyższym poziomie to sposób zarabiania pieniędzy – można za wyniki otrzymać stypendium sportowe czy nawet dożywotnią rentę.
Jeśli siedzisz w domu na wózku czy o protezie, zdecyduj się na uprawianie jakiegoś sportu, wybierz go dla siebie, zadzwoń do klubu czy trenera, a nie będziesz żałować. Ta decyzja podjęta nawet dziś zaowocuje w przyszłości Twoim ciekawym, barwnym sportowym życiem. Piszę to ja, Mariusz, osoba aktywnie uprawiająca siatkówkę na siedząco.
–
Mariusz Sypecki
