„Niepełnosprawność to tylko jedna cecha, która nie definiuje pracownika i jego kompetencji.” Czy w realiach zatrudniania też jest właśnie tak postrzegana? Wg badania „Pracodawca na TAK” (2021)*, aż 56% pracodawców obawia się, że pracownik z niepełnosprawnością będzie mniej efektywny. Te obawy nie utrzymują się jednak po weryfikacji zadań w praktyce.
Kluczową kwestią w procesie zatrudniania osób z niepełnosprawnością jest odpowiednia edukacja, oraz decyzje oparte o fakty, a nie krzywdzące stereotypy.
Rodzaje niepełnosprawności
W systemie orzecznictwa (wg zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności), stosuje się kody, które przyporządkowują daną osobę do jednej (lub kilku) grup niepełnosprawności:
- 01-U – upośledzenie umysłowe,
- 02-P – choroby psychiczne,
- 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu,
- 04-O – choroby narządu wzroku,
- 05-R – upośledzenie narządu ruchu,
- 06-E – epilepsja,
- 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia,
- 08-T – choroby układu pokarmowego,
- 09-M – choroby układu moczowo-płciowego,
- 10-N – choroby neurologiczne,
- 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego,
- 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.
Każda z tych grup obejmuje zestaw cech wspólnych dla osób, które zostają do nich przyporządkowane. Poza tą klasyfikacją, wyróżnia się jeszcze 3 stopnie niepełnosprawności: lekki, umiarkowany i znaczny. Takie rozróżnienia sugerują, że osoby w jednej grupie nie są identyczne i każdą niepełnosprawność należy traktować indywidualnie.
Co niepełnosprawność utrudnia, a na co nie ma wpływu? Czy szczególne potrzeby wykluczają możliwość pracy w biurze? Czy osoba z orzeczeniem może pracować na etacie?
Spójrzmy na przykłady:
- Pracownik poruszający się na wózku (np. po wypadku komunikacyjnym) może korzystać z komputera dokładnie tak samo jak osoba w pełni sprawna. To samo dotyczy osoby z protezą nogi lub stopy.
- Osoba niemówiąca (która potrafi czytać i pisać) może prowadzić całą mailową obsługę klienta, reklamacji czy zamówień. Nie będzie jedynie odbierać telefonu.
- Osoba z epilepsją może zupełnie standardowo wykonywać swoje obowiązki, jeśli regularnie bierze leki, unika stresu, a napady padaczkowe zdarzają się jej bardzo rzadko (np. raz w roku).
- Zdiagnozowana cukrzyca nie musi wpływać negatywnie na wykonywanie zaplanowanych obowiązków, jeśli jedyną dodatkową potrzebą osoby z orzeczeniem będzie chwila przerwy na zastrzyk insulinowy po posiłku.
- Choroba psychiczna nie oznacza bezpośredniego zagrożenia dobrostanu innych pracowników. Osoba z depresją, która jest pod opieką terapeuty, może funkcjonować w pracy zupełnie normalnie.
Są oczywiście zawody wymagające konkretnych predyspozycji lub poziomu sprawności (kurier, sędzia sportowy, strażak), ale czy naprawdę jest ich aż tak wiele, że dla OzN ten katalog ogranicza się do wykonywania prostych prac porządkowych lub zadań w Zakładach Pracy Chronionej?
Co niepełnosprawność pracownika oznacza w praktyce? Zapraszamy do zapoznania się z artykułem analizującym rodzaje niepełnosprawności oraz konkretne prace, jakie mogą wykonywać osoby w obrębie tych grup.
Dowiedź się więcej:
https://dostepnosc24.pl/zawody-dla-pracownika-z-orzeczeniem-o-niepelnosprawnosci/
–
Agata Górzyńska
