Osoba rozliczająca swoje roczne zeznanie podatkowe PIT, która posiada orzeczenie o niepełnosprawności lub ma na utrzymaniu taką osobę, np. dziecko, współmałżonka czy rodziców może skorzystać z odliczeń podatkowych w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Jakie koszty można zakwalifikować do odliczania? O najważniejszych zasadach z punktu widzenia osób z niepełnosprawnością ruchową dowiesz się z poniższego artykułu.
Zakup sprzętów ortopedycznych
Zakup wózka, protezy czy też innych sprzętów rehabilitacyjnych/medycznych lub ich naprawa generuje zwykle wysokie koszty. Na przedmioty te można uzyskać dofinansowanie z instytucji publicznych, tj. NFZ, PCPR/MOPS, PFRON, często jest ono jednak niewystarczające. Dlatego też osoby z niepełnosprawnością posiłkują się wsparciem ze zbiórek publicznych czy fundacji. Czasem sam pacjent zmuszony jest pokryć część środków z własnej kieszeni lub też musi ponieść minimalny wkład własny wymagany przez instytucje publiczne. Tu należy wspomnieć, że każdorazowo, jeżeli pokrywamy samodzielnie takie koszty (nawet częściowo), to mamy prawo odliczenia ich od podatku w kolejnym roku. Dzięki temu przynajmniej część środków wraca do nas w postaci zwrotu określonej części zapłaconego podatku.
Wydatki na cele rehabilitacyjne
Niepełnosprawność ruchowa często łączy się też z potrzebą stałej lub cyklicznej rehabilitacji. Refundacja w tym zakresie z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) czy też instytucji publicznych jest najczęściej niewystarczająca. Dlatego też wiele osób korzysta z profesjonalnej, prywatnej opieki fizjoterapeutycznej. Koszty te mogą być wysokie, szczególnie jeżeli mówimy o wydatkach w skali roku. W sytuacji, kiedy potrzebujemy tego typu wsparcia, mamy możliwość odliczenia od podatku kosztów wykupionych godzin rehabilitacji lub też turnusu rehabilitacyjnego. Ważne jest to, że odliczeniu podlegają nie tylko kwoty na zabiegi rehabilitacyjne, ale również pobytu na turnusie rehabilitacyjnym. Istnieje możliwość odliczenia również wydatków za pobyt opiekuna osoby zaliczonej do znacznego stopnia niepełnosprawności lub dziecka z niepełnosprawnością przebywającego na turnusie rehabilitacyjnym.
Samochód dla niepełnosprawnych
Z niepełnosprawnością ruchową najczęściej wiążą się także określone problemy w przemieszczaniu się. Niestety korzystanie ze środków komunikacji zbiorowej jest zwykle utrudnione, szczególnie jeżeli mamy na myśli osoby poruszające się przy pomocy wózka. Dlatego też często najlepszym rozwiązaniem dla tej grupy jest podróżowanie prywatnym samochodem. Osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności mogą odliczyć od podatku przystosowanie samochodu do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, np. przerobienie manualnej skrzyni biegów lub też zakup specjalnego fotela, windy. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) dofinansowuje tego typu adaptacje.
Nie każda osoba potrzebuje jednak specjalnych przystosowań lub też woli zakupić samochód od razu przystosowany do jej niepełnosprawności, np. z automatyczną skrzynią biegów. Warto wiedzieć, że osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności może odliczyć od podatku koszty utrzymania samochodu do wysokości 2280 zł. Co istotne, nie potrzebujemy do tego dodatkowych dokumentów potwierdzających poniesione koszty. Warunkiem jest pozostawanie właścicielem lub współwłaścicielem samochodu przez osobę z niepełnosprawnością. Ulga dotyczy także podatnika mającego na utrzymaniu OzN.
Adaptacja mieszkania
Kolejnym sporym problemem dla osób z niepełnosprawnościami, szczególnie po wypadkach, gdy osoba nagle staje się niepełnosprawna, jest niedostosowanie mieszkania czy domu do nowych potrzeb. Bardzo często dopiero w momencie powstania niepełnosprawności okazuje się, że schody prowadzące do domu czy też zbyt wąskie drzwi są ogromnym utrudnieniem w codziennym funkcjonowaniu. Jedynym rozwiązaniem jest więc przystosowanie mieszkania lub konkretnych pomieszczeń do potrzeb danej osoby. Warto zgłosić się więc do PFRON, który prowadzi program dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych.
Jeżeli jednak poniesione koszty nie będą pokryte z dofinansowań, istnieje również możliwość odliczenia ich od podatku. Może to być likwidacja barier architektonicznych w postaci budowy podjazdu, likwidacji progów, schodów, ale również adaptacja łazienki dla osoby z niepełnosprawnością lub montaż uchwytów. Pamiętajmy jednak, że przystosowania te muszą być uzasadnione bezpośrednio z potrzeb, jakie generuje dany rodzaj niepełnosprawności. Nie może to wynikać jedynie z potrzeby przeprowadzenia remontu.
Wydatki na leki
Jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że w związku z posiadanym schorzeniem musisz stale lub czasowo przyjmować leki, możesz odliczyć od podatku różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi kosztami a kwotą 100 zł, np. jeśli wydatki na leki wyniosły 180 zł, możesz odliczyć jedynie 80 zł z tej kwoty. Jeśli w jakimś miesiącu wydatki na leki nie przekroczyły 100 zł, wówczas kwoty tej nie możesz odliczyć w PIT. Potrzeba ta powinna być jednak udokumentowana i podyktowana posiadanym schorzeniem.
Zakup innych niezbędnych sprzętów dla niepełnosprawnych
Dla osób aktywnych zawodowo potrzebujących w swojej pracy wykorzystywać konkretne narzędzia pracy, których pracodawca nie zapewnia, ważną informacją jest możliwość odliczenia od podatku tych kosztów, np. za zakup laptopa potrzebnego do pracy zdalnej lub edukacji. Osoby z niepełnosprawnościami dość często wykonują pracę w formie zdalnej i koszty dodatkowych narzędzi muszą czasem ponosić samodzielnie.
Osoby poruszające się o protezie kończyny dolnej z elektronicznym kolanem mogą również odliczyć wydatek na zakup smartfona, który umożliwia im obsługę protezy. Ważne jest to, że interpretacja przepisów i uzasadnienie tych wydatków musi być jak najbardziej usprawiedliwione. A więc osoba z elektroniczną protezą, która potrzebuje do jej obsługi specjalnej aplikacji mobilnej, ma uzasadnione powody do zakupu narzędzia, jakim jest smarfon. Jednak osoba posiadająca protezę mechaniczną nie będzie mieć już takiej potrzeby.
Istnieje również możliwość odliczenia wydatków poniesionych za wynajęcie sprzętów potrzebnych do rehabilitacji czy też w procesie leczenia.
Katalog tego typu narzędzi potrzebnych do funkcjonowania nie jest zamknięty, wszystko to zależy od posiadanej niepełnosprawności i potrzeb z niej wynikających. Warto jednak pamiętać, że należy mieć mocne uzasadnienie poniesionych kosztów.
Ulga rehabilitacyjna – potwierdzenie wydatków
Należy pamiętać, że każdorazowo należy posiadać dokument w formie faktury lub rachunku potwierdzającego pokrycie kosztów z własnych środków. Pamiętajmy, że odliczeniu od podatku nie podlegają środki pozyskane z innych źródeł, tj. instytucji publicznych, fundacji, czy też zgromadzonych na subkoncie. Od podatku możemy więc odliczyć tylko te koszty, które zostały poniesione bezpośrednio przez nas. Co istotne, urząd skarbowy ma prawo sprawdzić, czy dana osoba była uprawniona do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej oraz czy posiada dowód poniesionych wydatków.
Nie każda osoba będzie jednak mogła skorzystać z odliczenia od podatku. Kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł, a więc jeżeli dana osoba nie przekroczy tego progu, nie obciąży jej podatek dochodowy. W związku z tym nie będzie miała możliwości odliczenia od podatku wydatków poniesionych na zakup środków ortopedycznych, leczenie czy rehabilitację.
–
Klaudia Kaniewska – Koordynator Działu Wsparcia Fundacji Poland Business Run, magister zdrowia publicznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, prywatnie osoba po amputacji nogi poruszająca się o protezie.
